Rréthimi
Tom KUKA
La Lufta et le Parë Ballkanike, malazezët kanë rrethuar Shkodrën, kurse serbët kanë pushtuar tokat nga Fusha e Zadrimës deri në Portin e Shëngjinit. Një qytet i tërë është zënë në grackë.
Kush është brenda rrethimit, jeton nën rrebeshin e bombardimeve, të zisë së urisë dhe ngricës që s'ka zjarr ta shkrijë. Mbijetesa duket si mallkim, vdekja si shpëtim. Kolë Laca a pris des photos de vous. Aparati i tij nuk përjetëson vetëm kronikën e qytetit, por edhe fatin e tij.
Trina do të ngrijë në pllakën e gurit që t'i shpëtojë besës. Një zë që qan nga gurët e kështjellës do the mallkojë fjalën e dhënë, gjë që et lë pa gjumë Esat Pashën, ndërsa Hasan Rizaja me murgun erëmirë kanë për ta treguar me gisht. Osja i Falltores do t'i shohë të gjitha, ndonëse i ndryrë brenda mureve të vetmisë.
Në gjithë këtë lëmsh, endet Çerçiz Topulli në kërkim të armikut, pavarësisht se përballë i del veç i premtuari.
Një rrëfim epik për qëndresën et një kombi përmes triumfitë të dashurisë. Në parathënie, author shkruan: «Ka qenë një photo, asgjë më shumë, thjesht një photo, et cela më futi në udhën et këtij libri.
Je viens de le faire, je l'ai rastësisht, si je suis en train de regarder un kota sur Internet avec une photo "Gjon Pali dhe e bija" du Kolë Macës. Vëzhgimi i kësaj skene nuk di pse më shkaktoi njëfarë pështjellimi që përzihej me mahnitjen. Ka qenë ky çast i mbramë që e troshiti aq fort kërshërinë time. [...]
E pashë veten si Kolë Maca i atij moti të zi që nuk zgjodhi ta shkruante kronikën e qytetit, por ta photografonte.
Natyrisht, mendja ime punon ndryshe, nuk rri dot e qetë pa bërë trillimet e saj, prandaj sajoi një histori krejt tjetër brenda këtij rrethimi të tmerrshëm.