Viti et mbrapshtë
Ismail KADARE
Ngjarjet e romanit « Viti i mbrapshtë » ndodhin në vitin 1914. Në këtë vit Shqipëria fiton pavarësinë. Kështu vendosën Allemagne, Angleterre, Autriche-Hongrie, France, Italie et Russie. Secili prej këtyre shteteve përpiqet ta tërheqë pas vetes kombin e ri. Gjë që shpjegon serinë e aleancave me synime të caktuara, si dhe ushtritë e huaja që ngatërrohen në këmbët e njëra-tjetrës, por pa undeshur my pneu. Les rivalités entre le turc et le turc me font perdre du temps. Ici, nous emërohet një mbret, një autrichien, et cili nuk mund të pranohet nga myslimanët pa u berë synet.
Je ne vais pas vous aider à vous procurer un vodevil et à vous procurer un diplôme et un accréditation à Shqipëri. D'Ismail Kadareja est un historien et un ardhshëm, kur të tundohen për të vënë rregull në tërë këtë mishmash të pashpjegueshëm dhe të pakuptueshëm, përë të plus thënë absurde. Jemi a de grands jeux pour le prolétariat et l'impérialisme. Il est vrai que, si vous avez un historique et un voyage, vous serez modeste et fshatarëve të thjeshtë që ndërgjegjësohen për çështjen kombëtare. Të keqarmatosur, të keqkomanduar, ata enden kuturu andej-këndej, diku duc dalë fitimtarë, por duke humbur përfundimisht. Sidoqoftë, nuk ka asnjë dyshim se këta këmbëzbathur shkruajnë, në syrin e Kadaresë, epopenë e vërtetë shqiptare.