Kadare ose liria e fjalës së penguar
Dr Anastas KAPURANI
Ç'dëgjojmë të na flitet sot kur themi : Kadare ?
Gjer më tani Kadare ishte brenda librit dhe na foli së andejmi dhe ne u përpoqëm ta dëgjojmë fjalën e tij. Tani ai del nga libri dhe është me ne. Le ta theksojmë këtë : Kadare është me ne. Po ishte ndonjëherë large nesh ? Po qe se jo, atëherë pse del nga libri tani dhe bie mes nesh? Ngaqë në thelb shkrimtari kështu është: brenda dhe jashtë librit të vet, në po të njëjtën kohë. Shkrimtari ndërkohë është në anën tjetër dhe vjen të na takojë. Ne jemi më këtë etë dhe perpiqemi të jemi më anën tjetër. Shkrimtari është ngaherë një hap përpara nesh. Prandaj shkrimtari nuk vjen tek ne që të rrijë me ne, por që të na marrë me vete brenda librit dhe na bejë palë me lirinë e tij të madhe.
Tani kjo praxis e vështirë dhe e mbarsur frikshëm ndryshe, ku mblidhet dhe nga na flet? Ku jemi tani? Po kërkonim të sojmë rrënjët e kësaj praxis të vështirë që zien në mes të lexuesit dhe shkrimtarit tek Kadare.
Me shkrimtarin e madh ndodh pak a shumë sikundër ndodh me lumin. Il est clair que ce n'est pas le cas dans le monde des choses et dans le monde, car il s'agit ici de remplir le lieu et le monde de l'heure, et de le faire sortir du shkëmbi.
Kadare është i pari shqiptar i madh që hyn në Coupole-në e mençurisë evropiane. Ndaj ai është atje me tjetër tagër dhe vula e tijështë tjetër gjë. Kadare është atje si shkrimtar i madh evropian. Dhe kjo na thotë shkoqur këtë: Kadare është atje bashkë me lexuesin e tij, të dy të lidhur përjetësisht në një bisedë që nuk mund të mbarojë ndonjëherë, mrekullisht të strehuar brenda ngrehës së ashpër të kacavarjes. – le Dr Anastas Kapurani a étudié dans le cadre de « Kadare ose Liria et fjalës së penguar », qui est à la fois en poste et à la fois universitaire et professeur à Albas.
Studimi është i ndarë në pesë kapituj. Në kapitullin et parë, « Dasma në Abyys », trajtohen symbol si : Plaka e dasmës, Skënderbeu, Enver Hoxha. Tek kapitulli i dytë; « Liria et fjalës së penguar », Brenda étudie dans le kushtohet një vëmendje et veçantë vitit 1389, Piramidës, Homerit, ndërsa tek kapitulli i tretë, et titulluar « E vërteta e vështirësive », étudie pour vous dire mon roman sur le sujet s së Kadaresë si : Përbindëshi, Vajza et Agamemnonit, le duc ndërtuar pyetjen se ; çfarë sjellin trojanët në Butrint? – na drejton ka një lexim i detajuar i cili zbërthehet përmes gjuhës së symbolve në veprën e Kadaresë.
"Muzgu mes kreshtave" du "Mythos i Kadaresë", vijnë si dy kapituj më vete, të cilët janë një analisë e sintetizuar e mendimit kritik duke zbërthyer veprën letrare të shkrimtarit, i cili tashmë është një prej më tërëndësishmëve në botën evropiane të letrave . Pasfjala, apo përmbyllja e studimit ngre pyetjen; Ç'dëgjojmë të na flitet sot kur themi : Kadare ? Je l'ai trouvé et j'ai appris que Brenda avait étudié, et je me suis rendu compte qu'elle étudiait la Shumta pour l'avenir d'Ismail Kadares.
Dr. Anastas Kapurani, diplômé d'anglais de marrë gradën shkencore doctor et m'a enseigné triptikun studimor «Poetika midis fjalës dhe individualiteti i poetit». Ai është auteur i disa studimeve ndër të cilat, « Monografi mbi poetikën e fjalës së Lasgushit » (Les mythes de Lasgush), libër i cili u shkrua dhe u botua në anglisht në vitin 2004 dans Angli nga shtëpia botuese Upfront Publishing. Po ashtu ai është auteur i studimit; « Migjeni ose parathënia e dyzuar », et il më këtë libër fitoi çmimin kombëtar « Faik Konica ». Avant 1992, les auteurs sont allés à Athinë et ont créé l'Institut « City and Gulids », à Londrës dans le campus et à Athinës.
