Dialoguez avec Alain Bousquet

Ismail KADARE

Alain Bosquet – Çdo dialog nukështë i plotë. C'est la raison pour laquelle vous n'avez pas besoin de vous occuper de votre rêve, de votre plaisir et de votre fantaisie. Letërsia përbëhet prej hovesh, megjithëse të kontrolluara et të ruajtura, por jo prej bravash apo çelësash. Libri juaj i parë, "Gjenerali i ushtrisë së vdekur", shkruar më 1960, kur ju ishit njëzet katër vjeç, u botua në frëngjisht më 1970. Ai tregon shumë më tepër, sesa ajo që lexohet. Vous n'êtes pas à l'abri de la réalité et de la vie sociale.

Në këtë bisedë nuk kemi ndër mend që të gjejmë një të vërtetë të vetme, por të pohojmë se të vertetat e tij janë të shumta, madje kontradiktore. Nuk besoj se biografia apo gjeografia do t'i mjaftonin atij për të dhënë një bazë shpjeguese. Në çdo parabolë një vend të rëndësishëm zë dykuptimshmëria. Pourquoi n'est-ce pas, n'fund të fundit një libër pa dykuptimshmëri ? Et il a dit "Hamleti", "Berenisa" et Rasinit, "Fausti" et Gëtes et më vonë te "Procesi" et Kafkës, apo në veprat et Boulgakovit… Le të hidhemi, nëse dëshironi, në morinë e pyetjeve që do të marrin përgjigje, gjithë duke pranuar njëkohësisht që përgjigje të tjera ose të dëshiruara, ose po aq mashtruese. Në një anketë, tradita kërkon t'i drejtohemi fëmijërisë së atij për të cilin bëhet fjalë. Cette méthode vous permettra de vous rapprocher de votre objectif…