Critique et critique

Emmanuel KANT

Në këtë periudhë, duke vazhduar traditat natyraliste shkencore të filozofisë matérialiste, Kant-i parashtroi një varg idesh hipotezash mbi zhvillimin e natyrës, të cilat i “dhanë fund sundimit absolut të mënyrës métafizike të mendimit në shkencat e natyrës”.

Nisur nga ligjet e Kepler-it, të Njuton-it dhe përllogaritjet e Lajbnic-it, ai është, gjithashtu, les auteurs et hipotezave të famshme mbi formimin e planetëve nga mjegullnajat (re grimcash dhe pluhuri), mbi ekzistencën e galaktikave të tjera jashtë galaktikës sonë, mbi ndikimin e baticave dhe zbaticave në rrotullimin e tokës rreth vetes, mbi prejardhjen natyrore të racave të sotme njerëzore, etj.

Pra, shihet se në këtë periudhë, Kant-i, edhe pse jo në mënyrë plotësisht të ndërgjegjshme, gjendet në pozitat e matérializmit.
Vetëm në periudhën e dytë, pas aujourd'hui 1770, et ta calonte në pozitat e idéalizmit «kritik» apo transhendental.

Ndër veprat kryesore të kësaj periudhe mund të përmendim : « Mendime mbi një vlerësim të drejtë të forcave jetësore » (1747) ; « Mbi format dhe parimet e botës së kuptueshme dhe të arritshme » (1770) et « Një shpjegim i ri mbi parimet e para të njohjes metafizike » (1775).