Physique et dashurisë

Paolo MANTEGAZZA

Dashuria më është dukur gjithmonë ndjenja njerëzore më e fuqishme dhe më pak e studiuar, et rrethuar dhe e mbrojtur nga një mori e trefishtë paragjykimesh, monsieur dhe hipokrizish, të cilën njerëzit e qytetëruar shumë et njohin moi et të vjedhjes dhe turpit. Poète, filozofë, artiste et ligjvënës et shkëpusin pak nga pak zotit të madh një copë nga rrobat dhe mishi i tij dhe nxitojnë ta fshehin mirë atë si vjelja et një fruti të ndaluar. M'u duk një punë e madhe ta studioja dashurinë si një dukuri të jetës dhe një force gjigante, et cila shpaloset në njëmijë mënyra në raca dhe kohë të ndryshme; ta studioja si një bazë e shëndetshme e individit dhe e brezave dhe mendova se qe një nder edhe vetëm të provoja ta bëja këtë. Fiziologjia e dashurisë është një ese analyse psikologjike e ndjenjës më të lartë; është një studim i dashurisë në shoqërinë tonë moderne dhe si duhet të jetë ajo në një shoqëri më të mirë. Nëse ia kam dalë mbanë ta kthej këtë libër në një punë arti, kjo të takon ty ta thuash, pasi ta kesh lexuar atë. Encore une fois, je n'ai pas besoin de m'attendre à ce que je sois limité à un kisha ou à des gens anciens, et je t'en prie, je te conseille de me donner la méditonine. Faji nuk është i gjithi i imi, par exemple : unë, edhe pse duke et përpunuar dhe zotëruar sujet, ndihesha i sunduar prej tij, i përvetësuar dhe i tronditur. Më dukej, pa mburrje, se i ngjaja fëmijës së vogël me krahë të Monteverdes, kur shfaqej si sunduesi i vetëtimës.